DEHB’NİN AİLE İŞLEVLERİ ÜZERİNDE ETKİSİ


Aile işlevleri dediğimiz zaman problem çözme, iletişim, duygusal tepki verebilme ve davranış kontrolü gibi becerileri düşünebiliriz. Peki, DEHB olan çocukların ebeveynleri ile diğer ebeveynlerin aile işlevleri arasında farklılıklar var mıdır?
Problem çözme becerisi, ailenin karşılaştığı maddi ve manevi zorluklara çözüm üretebilmesidir. DEHB olan çocukların ebeveynlerinin diğer ebeveynlere kıyasla daha çok maddi ve manevi zorlukla karşılaşması, özellikle de sık sık eleştiri ve şikayetlere maruz kalması olasıdır. Böyle durumlar ailede maddi ve manevi yüke neden olup ailenin problem çözme becerisini olumsuz yönde etkileyebilir. İletişim ise aile bireyleri arasındaki bilgi aktarımını ve bu aktarımın nasıl gerçekleştiğini ifade eder. Yapılan araştırmalarda çocukları DEHB tanısı almış ailelerin iletişimlerinin daha kısıtlı ve daha çatışmacı olduğu görülmüştür. Duygusal tepki gösterme becerisi ise ailenin çeşitli durumlara karşı uygun tepkileri gösterebilme becerilerini kapsar. DEHB olan çocukların ailelerinin, çocuklarına karşı uygun tepki vermekte zorlandıkları ve çocuğa karşı olumlu duyguları daha az yansıttıkları görülmüştür. Davranış kontrolü ise ebeveynlerin disiplin sağlama biçimlerini içerir. DEHB olan çocukların ebeveynleri, davranış kontrolünü sağlamak isterken çok katı ya da çok gevşek tutumlara yönelebilmektedirler. Ayrı uçlardaki bu iki tutum da başarısızlıkla sonuçlanmaktadır. DEHB’nin aile işlevleri üzerindeki etkileri göstermektedir ki, tedavi sürecinde sadece çocukla ilgilenmekten ziyade, ebeveynleri de kapsayan çok yönlü bir yaklaşım gerekmektedir.
Kaynak : Beşaltı S. ve Arıcak O.T. (2018). Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocukların ve sağlıklı çocukların annelerinin anksiyete, depresyon düzeyleri ve aile işlevselliği açısından karşılaştırılması. Psikoloji Araştırmaları Dergisi, 3(5), 6-12.